MoestuinLive 5 april - Nomadische eetbare tuin & wildplukken

Op paasmaandag 5 april sprak ik met Katja Staring van Daily Greenspiration. Katja is auteur, buitenjournalist en fotograaf. Ze schreef verschillende boeken en je ziet en hoort haar regelmatig in diverse tuinmagazines, radioprogramma’s en op tv voorbij komen.

Reden dat ik Katja heb gevraagd voor MoestuinLive is dat Katja verder kijkt dan moestuinieren. Haar nieuwe project “ Verderland” is daar het bewijs van. Katja heeft een groot perceel van 900m2 tijdelijk tot haar beschikking. Haar doel is om hier een nomadische tuin van te maken waar ze binnen één seizoen een flinke oogst van heeft. Haar tuin richt ze in met de middelen die voorhanden zijn. Op Verderland groeien niet alleen de ons bekende groente, maar Verderland bestaat voor een belangrijk deel ook uit eetbare planten, wilde vaste planten en ‘onkruid’.

Op mijn instagramaccount kan je het gesprek terugkijken – voor het geval je het hebt gemist! Geen Instagram? Deze week staat het gesprek ook op youtube!

Ik deel hieronder graag een aantal inzichten van Katja, het recept voor een rozemarijnelixer en check ook vooral de lijst met de boeken die Katja heeft uitgebracht!

Wildplukken

• Wildplukken gaat eigenlijk het makkelijkste in eigen tuin. Je weet wat er met deze planten is gebeurd. De kans op gifstoffen of urineresten van langslopende honden is kleiner
• Pluk hele kleine porties: wees terughoudend. Een deel is voor menselijke consumptie (dus niet alleen voor jou maar ook voor andere wildplukkers). Een deel is voor de dieren: zij hebben dit meer nodig dan jij. En een deel is om verder te groeien voor vermenigvuldiging
• Pluk alleen wat je kent en waarvan je absoluut zeker weet dat het veilig is om te eten

Katja vat dit samen in de indianenregel: een deel voor jezelf, een deel voor de ander (dieren en mensen) en laat een deel staan voor de groei.

Japanse duizendknoop…

Zo kan je ook Japanse duizendknoop eten. Een vreselijk invasieve soort die dwars door beton heen groeit. Als deze niet met glyfosaat is behandeld kan je deze eten als rabarber! En ondertussen is de hoop dat deze na verloop van tijd zal verdwijnen.

Wilde planten (onkruid…?) als indicator

Bepaalde planten geven een boodschap af. Als er massaal heermoes, brandnetels of braam opkomt is er een onderliggende reden. Zie je plant als boodschapper. Doe een rondje google en je ontdekt dat brandnetel of braam een indicatie zijn van een overschot aan stikstof. Je kunt dit dan gericht gaan aanpakken.

Middelen recyclen

Katja probeert zoveel mogelijk gebruik te maken van wat ze heeft, kan recyclen of via via kan verkrijgen. Via de kringloop kwam Katja aan kratten en daar groeien haar moestuinplanten in. Ze gebruikt de wilgentenen die langs het complex groeien als stokken voor klimplanten en als groene tuinpoort. Wilgentenen groeien gewoon door als je de takken in de grond steekt. Heb je dit niet op je eigen perceel: kijk gewoon eens rond en informeer of je hun restanten mag komen ophalen. Eind februari/begin maart worden de meeste wilgen geknot. Maak gebruik van wat de natuur je biedt.

Het voordeel van vaste planten ten opzichte van eenjarige gewassen

Waarschijnlijk heeft iedereen naast de eenjarige gewassen ook vaste eetbare planten. Denk maar aan aardbeien, mierikswortel en rabarber. Net als kruiden zoals tijm, lavas, oregano en rozemarijn.

Waarom is het zo leuk om verder te kijken dan de eenjarige moestuingewassen zoals bijvoorbeeld sla en radijzen?

• Er ontstaat een andere biotoop
• Het is beter voor het bodemleven: je hoeft er niets in te graven of eruit te trekken
• Het is makkelijker: het staat er al, je hoeft niet te zaaien of te poten
• Je hebt van sommige gewassen al eerder oogst of het jaarrond oogst (dit geldt bijvoorbeeld voor tijm en andere kruiden)
• Vaste planten zijn vaak beter bestand tegen wat extremere weersomstandigheden omdat ze dieper geworteld zijn
• Het bodemleven heeft meer aan de constante aanwezigheid van wortels dan aan een kale grond

Rozemarijnelixer – recept 

Katja laat zien dat zij een elixer heeft gemaakt met rozemarijn en deelt het recept. Zij heeft dit recept weer van Mevrouw Onkruid (Maaike Pfann) waar ze een cursus volgt.

• Giet water dat net van de kook af is in een warme fles die je onder de hete kraan hebt gehouden (tegen het knappen)
• Voeg takjes rozemarijn toe
• Laat dit 24 uur staan in de koelkast (
• Bewaar met een dop erop in de koelkast
• Schenk dit in een glas en voeg er wat bruiswater aan toe

Een virgin cocktail!

Verderland

Dit perceel heeft Katja tijdelijk tot haar beschikking. Met minimale middelen probeert zij maximale groei te bereiken. Op een deel staan in kratten aan moestuingewassen. Tegen een muurtje van potten groeien er rozen, er komt een dahlia pluktuin en daarachter is een deel ‘wild’ daar mag opkomen wat er opkomt: de avontuurlijke wilde weide. De bijen van een nabijgelegen imker halen hier hun nectar. Zo komt er spontaan phacelia op. Over hooibalen heen groeien straks diverse soorten pompoenen: de pompoenpolonaise. En er is ook nog een eetbare tulpenbollenproject gaande!

Laat het gebeuren; experimenteer

Bij (moes)tuinieren kan je natuurlijk een plan hebben. Maar experimenteer ook zoveel je kunt. Laat het ontstaan onder je handen, probeer uit, ontdek, leer en evalueer! Soms loopt een planning anders door een inschattingsfoutje, maar ook daar komen weer leuke nieuwe plannen en resultaten uit!

Te gast volgende maand: 3 mei Taco IJzerman

Maandag 3 mei is Taco IJzerman te gast. Ik heb het idee dat hij een wandelende moestuinencyclopedie is! We kunnen dus al onze moestuinvragen op hem afvuren.

Hij startte jaren geleden de Ommuurde Tuin (was ooit van Willem III) in Renkum met zijn partner (echt een keer bezoeken, genieten van lekkers uit de tuin, heerlijk rondwandelen en tot slot je verse biogroente kopen in het winkeltje) . Zijn werk bestaat uit het geven van advies in ontwerp, teelt en beheer. Hij is actief op gebied van educatie en coaching en schrijft en filmt onder andere voor het magazine Stadstuinieren. Tune dus in op 3 mei om 20:00 uur op mijn instagram!

Katja’s boeken!

Liefde voor dahlia’s

Katja Staring en Linda van der Slot

Avontuurlijk tuinieren

Katja Staring en Nienke Plantinga

Maak je eigen jungle

Katja Staring

Plantchemie

(reserveer nu, ontvang in juni 2021)

Katja Staring

Deze boekenlinks bevatten een affiliatelink. Ik ontvang per verkocht boek een kleine vergoeding, waarmee ik een deel van mijn kosten kan betalen.