Zullen we dit nu weggooien of volgende week?
“Zullen we dit nú weggooien, of volgende week?” Ooit hoorde ik deze hilarische opmerking. Je bewaart een kliekje, maar uiteindelijk belandt het alsnog een paar dagen later in de kliko. Herkenbaar voor iedereen, no doubt about it. Maar we gooien met z’n allen dus tonnen voedsel weg. Niet echt duurzaam, en ook nog ’s jammer van het geld. We zijn een beetje verwend geraakt. Voedsel is redelijk goedkoop voor ons, dus ach, we kopen wel weer nieuw. Maar als je ’s wist hoeveel grondstoffen er verloren gaan, los van het daadwerkelijke voedsel dat we weggooien. Grondstoffen die nodig waren om dit product bij jou thuis te krijgen.
Om te voorkomen dat je uiteindelijk toch nog voedsel weg moet gooien, de week nadat je ’t besloot te bewaren is het nodig om een plan de campagne te hebben. Smijt niet zomaar alles in je koelkast of vriezer. Maar gooi het ook niet zomaar weg in de prullenbak. Hier zijn vijf handige tips om in je eigen keuken voedselverspilling tegen te gaan.
1. Labelen
Als je restjes of half aangebroken verpakkingen bewaart, zorg dat je ’t labelt, net als in de professionele keuken. wanneer gemaakt/aangebroken. Ik heb schilderstape in de keukenla: makkelijk beschrijfpaar, plakt goed, is makkelijk te verwijderen en het scheurt makkelijk. Op die manier hou ik bij wat ik in de koelkast en vriezer heb en van wanneer het is.
2. Bundelen: op één plek bewaren
Zorg dat je je geopende verpakkingen, kliekjes en restjes vervolgens allemaal bij elkaar bewaart, en niet kriskras door de koelkast. Ik bewaar alles op de onderste koelkastplank. Daar is het ook het koelste. Als ik lunch maak, of ga koken voor het avondeten bekijk ik wat ik op deze plank heb staan. Belangrijk is: hou dagelijks in de gaten wat je in de koelkast (en op de fruitschaal) hebt liggen.
Vroeger aten we wel eens een boerenkoolprak op de boterham. Herkenbaar of waren wij toen al duurzaamheidsfreaks? Een lekkere salade maken met een wok- of pastasausrestje, en wat verse rauwkost erdoorheen is eigenlijk altijd gewoon een voltreffer! Zo voorkom je dat je halve eenpersoonsporties (want wat moet je nog met zo’n klein beetje) weggooit.
3. Vriezen
Soms weet je dat je een aangebroken verpakking niet binnen een aantal dagen opnieuw gaat gebruiken. Niet alle ingredienten lenen zich om regelmatig te gebruiken. Soms kook ik 3 x per week met kokosmelk, soms drie weken niet. Soms ben ik veel van huis, en weet ik dat ik weinig tijd kan doorbrengen in de keuken. Daarom vries ik producten waarvan ik weet dat ik die niet snel zal gebruiken in. Ik maak er platje pakjes van (dat ontdooit handig en je bespaart ruimte) en label deze.
Halve maaltijden, een portie pasta zonder saus, een paar aardappels, citroenschillen (bio!), ik bewaar het állemaal in de vriezer (als ik weet dat ik het niet in een paar dagen tijd op maak). Ik vind het echt doodzonde om kleine restjes weg te gooien als je weet dat je dit op een kliekjesdag in een handomdraai tot een heerlijke maaltijd kunt omtoveren.
En een volle vriezer kost minder energie: nog eentje voor een duurzamer leven!
4. kliekjesdag
Als je veel restjes hebt: een kliekjesdag plannen! Kan van zowel koelkastrestjes als vriezrestjes (want die wil je niet 2 jaar in je vriezer bewaren…). Het geeft soms bijna een tapasgevoel, al die verschillende gerechtjes op tafel. Op deze manier hou je je koelkast overzichtelijk en ben je in 1 keer van je kliekjes ‘af’.
Maak een omelet, beleg de helft van de nog niet helemaal gare omelet met kliekjes groente, woksaus, aardappels, etc, klap dicht en laat verder garen. Een feestje!
Een soepje met restjes van diverse groente, aardappel, rijst, peulvruchten, rauw of al gekookt: joh…! Hemels. Als je genoeg ruimte in je vriezer hebt gebruik je een plastic bak om steeds groente en andere soepwaardige restjes in te bewaren. Je gebruikt minder plastic (beterrrr) en je houdt beter overzicht over hoeveel je nu hebt gekliekt. Uitje fruiten, knoflook erbij, lekker wat kruiden en je batch met kliekjes. Water erbij, gistvrij bouillonblokje eventueel. Happy days (zou mijn idool Jamie Oliver zeggen).
5. ‘Vergeten’ groente
En dan heb je toch even niet goed je koelkast in de gaten gehouden. Een zak slijmerige wortels (getver!), bruine krop sla, een bosje halfvergane kruiden… Wie herkent dit niet? Je kunt alles met een vies gezicht direct linea recta naar de kliko brengen, of je slikt een keer en onderzoekt wat er nog wel bruikbaar is. Een zak half vergane spinazie kan echt nog wel bruikbaar materiaal opleveren. Even in een afwasteil en je vist vanzelf de bruikbare groene blaadjes eruit. Nou ja… vanzelf? Het kost je wel een beetje extra moeite en tijd.
De slijmerige wortel raak je misschien liever niet aan, maar hee… even boenen of raspen en dan ontdek je dat je daar prima een soepje mee kunt pimpen, net als dat half bruine bosje peterselie in de koelkast. Duurzaam leven kost nu eenmaal echt wat meer moeite, maar ik vind echt dat we dat verplicht zijn aan onze planeet. Wat vaker de fiets en de benenwagen in plaats van de auto, wat minder weggooien, en wat minder koopgraag leven. We can do it!
6. Experimenteren
Je moet niet vies zijn van een beetje experimenteren. Want hoe moet je van een restje pastasaus, kikkererwten, feta, aardappels en wat rauwkost nu een samenhangend geheel maken?
Ik maakte van twee wokrestjes vorige week een soort pasteitje. Hoe? Een eenpersoonsdeegje maak je met 40 gram (boeweit)meel en 20 gram water. Goed kneden, uitrollen, een kant van het deeg vullen en dichtklappen. Bak dit 25 minuten in de oven op 160 graden en je weet niet wat je proeft. Dit kan je ook doen met alleen wat restjes groente. Beetje zout en peper erbij, wat (verse) kruiden of een beetje geraspte kaas. Lovely!
Een restje bietendip gebruikte ik als basis voor een bietenburger. Ik bakte er vier van en kon me amper inhouden om ze niet alle vier op te eten. Soms zal het niet echt fantastisch smaken, maar hee: dan heb je wel weer wat geleerd. En m’n lief en ik zeggen dan vaak tegen elkaar: het is gezond, morgen weer een nieuwe kans. En hoe vaker je experimenteert, hoe meer je leert over verhoudingen, smaakcombinaties, de do’s en de dont’s. Het lijkt wel op het echte leven!
7. Stop voedselverspilling op facebook
Ik ben lid van de facebookgroep ‘stop voedselverspilling’ in onze woonplaast Ede. Geweldig initiatief! Mensen die nog wat over hebben van hun avondeten of iets in de koelkast vinden dat op moet maar het zelf niet meer op tijd redden. Fotootje en omschrijving erbij, en je wil niet weten hoe positief daarop gereageerd wordt! Niet in jouw woonplaats? Gewoon een groep starten!
8. Vraag hulp
En wil je wel iets maar weet je niet wat? Stel je vraag op facebook aan je vrienden of plaats een berichtje op mijn facebook en ik schiet je te hulp! #beanietotherescue
Zet ‘m op, laat je niet weerhouden door wat extra werk of mensen uit je omgeving die je maar extreem en raar vinden. Verspílling is raar. Bam.