In maart kun je genieten van de eenjarige en tweejarige bladgewassen zoals winterpostelein, peterselie en mosterdblad. Maar maak in je tuin ook vooral ruimte voor vaste eetbare planten en “onkruid”. Goed voor de biodiversiteit en een feestje op je bord als het maart is! Want het is natuurlijk een beetje schamel qua verse oogst, dus doe je voordeel met deze wildpluktips.
Je ziet op de foto mijn catch of the day:
Winterpostelein
Ik zag 'm eerst als onkruid, maar het is gewoon een prachtige groente. Zo gezond ook! Zachte smaak met een klein zuurtje. Deze topper is écht een must in iedere moestuin! Zaai 'm waar je dan ook maar kunt in het najaar (buiten en in de kas; gaat beide prima) zodat je in de winter en lente bossen kunt oogsten! Lees hier meer over mijn must haves.
Brandnetel
Zachte smaak, oogst de toppen. Na rauw vermalen in bijvoorbeeld de blender, of na het koken geeft de brandnetel geen prik meer.
Campanula
Hoewel campanula een sierplant is, is 'ie ook eetbaar. Koop 'm niet bij een regulier tuincentrum; die plant is hoogstwaarschijnlijk met gif behandeld. Niet alleen niet goed voor jouw gezondheid, maar schadelijk voor de biodiversiteit. Het blad heeft een zachte smaak en in de vroege lente geeft 'ie al veel blad; je kunt er dus regelmatig van oogsten.
Knoflookbieslook
Vaste plant. Lekker pittig; verschijnt altijd als een van de eerste kruidenplanten al vroeg in het seizoen. Is een makkelijke groeier en je kunt zeer lang blijven oogsten. Bloeit ook nog eens prachtig.
Look zonder look
Beetje lokig en bítter! Dus spaarzaam gebruiken. Hij verspreidt zich enthousiast dus houd 'm een beetje in toom.
Robertskruid
Ik vind het blad van Robertskruid echt prachtig. Wel bitter; spaarzaam gebruiken dus. En je moet 'm een beetje in toom houden want hij verspreidt zich erg graag.
Peterselie
Een zeer bekend kruid natuurlijk. Aromatische, milde smaak die rauw en gegaard echt fantastisch is. Ik noem 'm in deze wildplukblog omdat 'ie zich makkelijk uitzaait als je peterselie in bloei laat komen (het is een tweejarige plant). Als je een kas hebt: zet er een flink aantal in de kas want je hebt dan de hele winter oogst! Is peterselie eenmaal in bloei gekomen en maakt de plant zaad aan? Ik knip de dorre takken met zaden af en leg ze her en der in de tuin waar er plek is. Van peterselie kun je nooit genoeg hebben.
Paardenbloem
Klein bittertje, maar niet zo erg als Robertskruid bijvoorbeeld. En doe er vooral ook wat bloemen bij als die er genoeg van zijn (de bijen hebben het eerste recht op bloemen!). Op plekken in mijn eetbare sierborders, langs paadjes en eigenlijk overal waar de plant niet in de weg staat laat ik 'm lekker staan. Ook de wortel is eetbaar.
En als er heel veel planten staan die knoppen aanmaken, oogst ik soms wat bloemknoppen. Kun je kappertjes van maken! Daar kun je dit recept voor gebruiken. Maar nogmaals: laat de bloemen in eerste instantie voor het tuinleven dat vroeg in het seizoen deze plant nodig heeft.
Mosterdblad
Je hebt veel verschillende soorten. Op de foto zie je Grün im schnee die ik van tuinvriendin Pauline kreeg. Purple Frills is ook een leuke met z'n veerachtige paarse blaadjes. hoe groter het blad hoe heter de smaak. Dat geldt - volgens mij - voor iedere mosterdbladsoort. Pluk 'm dus regelmatig en wacht vooral niet te lang.
En jup: mosterdsmaak! Heerlijke bite in je gerecht dus. Groeit de hele winter dus zaai vooral voor wat leuke bladmosterdsoorten voor een groen(t)e winter.
Bloedzuring
Vaste plant met een redelijk milde smaak! Zo mooi ook vanwege z'n rode bladnerven. Hij zaait zich heel makkelijk uit; leuk om het overschot aan zaailingen kado te doen aan iemand anders.
Paarse dovenetel
Aromatisch en best overheersend “groen” qua smaak. Doseren dus. De bloemetjes zijn ook eetbaar; leuk als decoratie op een salade, cake, smoothiebowl of dessert bijvoorbeeld.
Daslook
De blaadjes van daslook hebben een lekkere knoflooksmaak. De bloemen zijn ook heerlijk in een salade of als topping op een soep. Verwar deze plant niet met lelietje van dalen alsjeblieft; deze is namelijk NIET eetbaar.
Vogelmuur
Vogelmuur is niet alleen leuk voor je parkiet! Het heeft een subtiele smaak en groeit makkelijk. En ja; hij verspreidt zich ook erg makkelijk. Lekker vaak van blijven plukken dus. Verschijnt al vroeg in het seizoen.
Ieder seizoen ziet zo'n wildplukoogst uit eigen tuin er anders uit.
Dan nog even dit
Ieder gewasje heeft ook z’n eigen voedingswaarde en positieve invloed op je gezondheid. Maar gezondheidsadviezen geef ik niet. Lees je dus altijd in als je wildplukt over werking, hoeveelheid en eventuele contra-indicaties.
Smaak
Veel onkruiden en vaste planten hebben een aanwezige smaak; ze zijn vaak bitterder dan de eenjarige bladgroente die we in de moestuin hebben staan. Mijn advies is als je beginnend wildplukker bent: laat de milde smaken de boventoon voeren en vul aan met de meer pittige en bittere smaken. Wees overigens niet bang voor een bittertje in je eten. Het past echt in de basissmaken zoet, zuur, zout, bitter en umami en zorgt voor een complete smaakbeleving, mits je de verhouding juist hebt. En daarnaast hebben bitterstoffen van eetbare planten ook hun unieke functie voor jouw gezondheid.
Verwerking in de keuken
Gebruik de wildplukoogst en maak er een salade van. Heerlijk als pittige topping op je cracker hummus. Want hummus is toch altijd een beetje muffig en heeft wat opkikkers nodig vind ik altijd. Of maak een salsa verde/pesto.
Belangrijk is bij met maken van een salade of salsa verde: verbind de smaken door een royale scheut kwalitatieve bio-olie: olijfolie of walnotenolie bijvoorbeeld. Rooster noten en voeg naar smaak zeezout, zwarte peper en een lekkere (kruiden)azijn of balsamico toe. Heb je geen mosterdblad gebruikt? Voeg dan wat mosterd of mierikswortel toe aan je dressing voor een pitje.
Verwerken in soep, saus of stoof is ook áltijd een goed idee! Voeg het pas de laatste minuut toe; hierdoor wordt het verwarmd maar niet gaargekookt. De enige uitzondering is bloedzuring: deze kun je meestoven.
Kijk verder dan je moestuin
Maak van je tuin een wildpluktuin. Hoe? Laat op geschikte plekken (waar je er geen 'last' van ondervindt) onkruid staan. Onkruid heeft zijn rol in het ecosysteem en horen er echt bij! Door een diversiteit aan beplanting trek je daardoor ook een diversiteit aan tuindieren aan. En dat helpt om de ecologische balans in je tuin te verbeteren. Een ecologische balans resulteert in minder ziektes en plagen. Daarnaast kun je van bijvoorbeeld brandnetel een DIY gier maken waarmee je planten kunt behandelen of (verdund met water) kunt voeden waar nodig.
En schaf vaste eetbare inheemse planten aan om je sierborders mee te vullen. Fijn voor de biodiversiteit, je hebt er veel minder werk aan als ze eenmaal staan en jij kunt veel meer oogsten! Eetbare vaste planten vind je onder andere bij MergenMetz Kwekerij van Houtum, de Ommuurde Tuin en Kwekerij de Hessenhof.
Meerdere functies
Als je deze planten ruimte geeft in je tuin heb je planten die meerdere functies hebben; dat heeft wat mij betreft altijd de voorkeur! Want...:
- vergroten van de biodiversiteit
- je kunt ervan eten
- je kunt ze als gier inzetten
- je hebt in het vroege voorjaar al bodembedekkers
- in sommige gevallen heb je al vroeg in het seizoen bloei, wat fijn is voor de bijen
Pluk en eet smakelijk!
Dit vind je misschien ook leuk: nóg een blog over eetbare planten en eetbaar onkruid.
