Hoi dorpsgenoot! Wat leuk dat je aan de slag gaat met een moestuin! Je kunt op deze pagina lezen wanneer je kunt zaaien en hoe je je groene schatten moet verzorgen.
Een deel van de zaden komen van de Moestuinman, een deel van dorpsgenoten en een deel uit mijn eigen voorraad. Heb je na het lezen van de uitleg nog vragen; stuur me gerust een mailtje. Wil je op de hoogte blijven van moestuintips en lekkere en gezonde recepten, meld je dan aan voor mijn nieuwsbrief en volg me op instagram. Ik deel daar allerlei tips met je.
MoestuinLive
Aanstaande maandagavond 3 mei om 20:00 uur heb ik een maandelijkse livesessie met een medemoestuinder en praten we over allerlei moestuinonderwerpen. Je krijgt allerlei duurzame tips je kunt live je vragen stellen!
BASISTIPS
Met deze basistips maak je een goeie start. Lees deze door voor een goed resultaat.
- Als je binnen voorzaait in potjes zorg je voor vochtige grond die niet ál te rijk is. Te goeie/rijke aarde zorg voor een te snelle groeispurt waardoor je plantjes te slungelig worden. Grond die deels bestaat uit tuinaarde/compost en deels uit zand is geschikt voor de zaadjes.
- Besproei de grond in het potje na zaaien met water. Zaadjes hebben vochtige grond nodig om te ontkiemen. Bij komkommer, courgette en pompoen moet de grond lichtvochtig zijn en niet nat; anders rotten de zaadjes.
- Als je binnen voorzaait, zet de potjes dan in een ruimte waar voldoende licht is en waar het juist matig warm is. Een huiskamer is vaak te warm en dat resulteert in te snel groeiende slungelige plantjes.
Uitzondering hierop vormen tomaten, paprika’s, pepers en aubergines, maar ook basilicum. Deze houden juist van veel licht én warmte! - Zaai niet te dicht op elkaar. Kleine zaadjes 3 per plantpotje en van grote zaadjes zaai je 1 per potje. Als je direct in volle grond zaait hou je de plantafstand aan op het pakje/van de omschrijving. Als je plantjes vier blaadjes hebben kan je ze ieder in een eigen potje zetten.
- De zaaidiepte is ongeveer 1,5 keer de grootte van je zaadje. Sommige kleine zaadjes hebben dus maar een heel klein laagje nodig.
- Druk na het zaaien de grond aan, zodat ze beter kunnen gaan wortelen.
- Plantjes die gevoelig zijn voor vorst, plant je pas na “IJsheiligen” in de volle grond. Dat is na half mei. Dan is de kans op vorst namelijk voorbij. Sommige planten kunnen trouwens wel tegen vorst zoals radijs, sla, tuinbonen, erwten en rucola.
- Een deel van de groente heeft bestuiving nodig om vrucht te geven. Denk maar aan komkommer, courgette, pompoen en bonen. Zorg daarom in de buurt voor bloemen die bestuivers (bijen en zweefvliegen) aantrekken. Tip: enkelbloemige afrikaantjes (die houden ook luizen op afstand!), borage (eetbare bloemetjes), cosmea, physalis, goudsbloem en klaproos. Op google vind je heel veel bij- en insectvriendelijke bloemen.
- Voeding: hoe meer en/of groter de vruchten/groente; hoe meer voeding ze nodig hebben. Kunstmest put je bodem op den duur uit en is slecht voor het bodemleven, dus kies voor ecologische voeding zoals compostaarde. Geef 6 – 8 weken na het uitplanten wat extra voeding. En vruchtgewassen (courgette, pompoen en komkommer) mogen nog wat vaker voeding krijgen.
- Dan de beste tip voor de tuin: mulchen! Mulch is organisch materiaal: grasmaaisel, weggetrokken onkruid, bladeren, uitgebloeide bloemen, takjes etc. Dat knip je een beetje fijn en leg je op de bodem rondom je plant. Dit wordt door het bodemleven langzaam verteerd waardoor het als voeding voor je plant wordt omgezet. Maar mulch heeft nog een voordeel: als je mulcht werkt deze laag op je grond ook direct tegen uitdroging van je tuinaarde. Zorg er dus voor dat je aarde altijd bedekt met mulch.
- Als je planten in de grond staan hebben ze water nodig natuurlijk. Water geven in de zomer kan het beste ’s morgens. Je hoeft niet iedere dag te wateren, ook niet bij warm weer. Je kunt je planten ‘trainen’ langere wortels te groeien richting het grondwater door ze juist niet iedere dag water te geven, maar iedere 4 dagen. Bij een hittegolf zal dat vaker moeten.
Ook als je je planten in pot teelt zal je ze vaker water moeten geven. - Een tuin met bloemen en groente trekt beestjes aan. Insecten. En dat is een heel goed teken! Zodra je bijen ziet, maar ook zweefvliegen, pissebedden, lieveheersbeestjes en wormen: dan ben je goed bezig!
En klik hier als je mijn gratis e-book wilt downloaden met allerlei duurzame beginnerstips!
Potjes en zaaibakken
Je krijgt als je wilt een aantal potjes mee. Nog meer potjes nodig? Ik geef je twee makkelijke tips:
- Maak potjes van wcrolletjes. Zaai hierin de kleine zaadjes, 1 of 2 max. per rolletje
- Bewaar plastic bakjes van o.a. groente uit de supermarkt, champignons of vlees. Zorg dat ze niet al te ondiep zijn. Ik gebruikte bij een tekort zelfs opengeknipte melk/frisdrankpakken. Je zult zien dat je meer in en rondom huis hebt dan je in eerste instantie dacht.
Gele paprika
Paprika kan je in de kas telen maar ook in volle grond! Hij houdt van veel zon en wat minder van wind.
Binnen voorzaaien: februari en maart
Uitplanten: na half mei
Plantafstand: 50 cm
Standplaats: zon
Aubergine
Aubergine is een zonneaanbidder, dus zet ‘m op de zonnigste plek in je tuin. In de kas kan ook natuurlijk. Hij bloeit heel mooi en geeft prachtige dieppaarse vruchten.
Recepttip: https://www.dehippevegetarier.nl/in-mijn-keuken/favoriete-vegetarische-kookboeken/simpel-van-ottolenghi-geroosterde-aubergine-en-yoghurt-met-kerrie/
Binnen voorzaaien: februari en maart (maar april kan ook, weet ik uit ervaring)
Uitplanten vanaf half mei
Standplaats: zon
Plantafstand: 50 cm
Courgette
Courgette is een must in de moestuin vind ik. Zo leuk om de vruchten te zien groeien én om ze op te eten natuurlijk! Wist je dat de bloemen ook eetbaar zijn? Even opletten: plaats het zaadje op de zijkant in de grond zodat er geen water op blijft liggen. Het zaadje is gevoelig voor rotting namelijk. De vocht moet dus licht vochtig zijn, zeker niet te nat! Tip: bind de courgette aan een stok op om ruimte te besparen.
Binnen voorzaaien: april
Uitplanten na half mei
Zaaien in volle grond: half mei
Plantafstand: 1 meter
Standplaats: zonnig, half zonnig
Zonnebloem
Je las het al: bloemen zijn nodig voor bestuiving van je groente en fruit. Zonnebloemen zijn niet alleen prachtig maar ook nuttig. En eenmaal uitgebloeid maak je de vogels uit je omgeving heel erg blij als je de bloem niet afknipt maar gewoon laat staan. In de herfst en winter halen de vogels hier hun voeding. De vetten in de zaden helpen hen de winter door. Tip: zaai ook een paar zonnebloemen in het zicht zodat je in de herfst vogeltjes kunt spotten vanaf je luie stoel!
Binnen voorzaaien: maart, april
Uitplanten na half mei
Zaaien in volle grond: half mei
Plantafstand: 30 cm
Standplaats: zonnig, half zonnig
Wortel
In Bennekom hebben we geen kleigrond en dat komt in het geval van de wortel zeer goed uit. De wortel houdt namelijk van luchtige grond waar ‘ie makkelijk naar beneden kan groeien. Als je eenmaal je worteltjes kunt oogsten, dan kan je het loof natuurlijk aan de konijnen geven. Maar wist je dat je er een heerlijke pesto van kunt maken? Fijngesneden door de soep ook heerlijk trouwens.
Binnen voorzaaien: februari, maart
Buiten: vanaf april
Zaai niet te dicht op elkaar. Als je de plantjes namelijk moet uitdunnen trek je de schadelijke wortelvlieg aan.
Komkommer
Ten onrechte denken nog veel mensen dat je komkommer alleen in een kas kunt telen. Maar dat is niet zo: gewoon in de volle grond heeft de komkommer het prima naar zijn zin. De komkommer moet bestoven worden om vruchten te maken. We hebben dus baat bij veel insecten zoals bijen en zweefvliegen in de tuin. Hoe meer bloemen je in je tuin hebt, hoe groter de kans op nuttige insecten is. Wist je dat de komkommerbloemetjes eetbaar zijn? Ze staan heel gezellig op een salade!
Binnen voorzaaien is aan te raden omdat de slakken deze plantjes ’s nachts nog wel eens tot de grond af aan kunnen opeten. Jong uitgepote plantjes kan je beschermen door er ’s nachts een (glazen) pot overheen te zetten.
Binnen voorzaaien: april
Uitplanten of zaaien volle grond: na half mei
Plantafstand: 50 cm
Standplaats: zon
Zet wat bamboetakken bij de plant of knoop een rek van houten materiaal waar de plant omheen/tegenaan kan groeien.
Tomaat
Als je eenmaal tomaten uit eigen tuin hebt gegeten wil je nooit meer anders. Zoveel lekkerder dan die uit de supermarkt! Bij deze tomatensoort hoef je de uitschieters in de ‘oksels’ van de plant niet weg te halen (te dieven). Scheelt weer.
De tomaat is op zich een makkelijke plant maar hij heeft soms een beetje moeite met vochtige omstandigheden. Daarom telen mensen ‘m vaak onder een afdak of in de kas. Maar het hoeft niet. Zorg voor voldoende luchtcirculatie om te plant en als je ‘m water geeft: niet op de bladeren maar direct op de grond.
Voorzaaien: begin maart
Uitplanten: mei
Plantafstand 60 cm
Af en toe bijvoeden met compost, smeerwortelthee, zeewier of ecologische meststoffen
Zorg dat je tomatenplanten veel luchtcirculatie krijgen om schimmel of ziekte te voorkomen
Radijs
Radijsjes zijn makkelijke groeiers. Lekker pittig in de salade maar je kunt ze ook stoven. En het blad is ook eetbaar, dus die hoef je vanaf nu niet meer in de gft op op de composthoop te gooien!
Zaaien: van februari tot september in de volle grond
Oogst: 1,5-2 maanden
Plantafstand 3 cm
Standplaats: zonnig
Rode biet
Ik ben dol op rode biet. Want niet alleen gekookt issie ontzettend lekker en gezond, ook uit de oven is ‘ie onweerstaanbaar. Of wat dacht je van bieten in een brownie? Een leuk weetje: het blad is ook eetbaar? Pluk zo af en toe een blaadje, maar hou wel wat blad aan de biet zolang ‘ie in de grond zit, want daar haalt de biet fotosynthese uit. Eenmaal geoogst kan je het overgebleven blad stoven of in de salade of in je smoothie verwerken.
Binnen voorzaaien: februari, maart
In volle grond: april, mei, juni
Standplaats: zonnig
Plantafstand: 10 cm
Rucola
Een hele makkelijke bladgroente om te telen! Je kunt ‘m bijna het hele jaar door blijven zaaien. Rucola bloeit ook heel leuk. Laat dus gerust wat planten doorschieten. Dan heb je direct ook weer eigen zaad om te zaaien. Oogst niet het hele plantje maar alleen de blaadjes. De plant blijft dan steeds nieuw blad produceren.
Binnen voorzaaien: februari, maart
In volle grond zaaien: februari tot en met oktober
Standplaats: zonnig
Plantafstand: 5 cm
Pronkbonen
Een van mijn tuintoppers. Een plant die metershoog groeit, dus zorg voor wat klimstokken waar je een wigwam mee maakt. Pronkboon is een snijboon. Bloeit prachtig! Oogst de bonen jong als ze zo’n 15 cm zijn. Want te groot worden ze te vezelig. Laat ze in dat geval hangen totdat ze in de herfst helemaal in de peul gedroogd zijn. Dan heb je droogbonen; lekker in de chili! En natuurlijk een voorraad om volgend jaar weer te zaaien.
Voorzaaien: april, uitplanten half mei
In de volle grond zaaien: vanaf half mei
Standplaats: zonnig
Plantafstand 20 cm, 2 plantjes per klimstok
